Konstytucja 3 maja, oficjalnie Ustawa rządowa, pierwsza w Europie, druga w świecie (po Konstytucji Stanów Zjednoczonych) ustawa zasadnicza, uchwalona 3 maja 1791 przez Sejm Czteroletni; jej projekt powstał dzięki współdziałaniu od końca 1790 Stanisława Augusta Poniatowskiego ze stronnictwem patriotycznym, skupiającym znaczną liczbę posłów na sejm; ze stronnictwem była związana część dawnej antykrólewskiej opozycji magnackiej, kierownictwo sejmu (marszałek S. Małachowski) oraz H. Kołłątaj uchodzący za przywódcę obozu radykalnego. Konstytucja była zatem dziełem głównie króla, I. Potockiego, S. Piattolego i H. Kołłątaja. 

PRZED UCHWALENIEM KONSTYTUCJI

Sytuacja, w jakiej w przededniu uchwalenia Konstytucji 3 maja znalazło się Państwo Polskie, była bardzo trudna, krajowi groził całkowity upadek. Władza królewska była nikła. Królów wybierała szlachta na tak zwanych „wolnych elekcjach”. Polska posiadała małą armię. Skarb państwa był pusty. Mieszczanie i chłopi nie posiadali żadnych praw politycznych. Sejmy ustanawiające prawa nie mogły wprowadzić żadnych zmian, ponieważ w głosowaniach obowiązywała zasada jednomyślności. 

W SZKOŁACH DBANO TYLKO O NAUKĘ ŁACINY

Na ziemiach polskich panoszyły się obce wojska, mimo że nie trwała wojna. Wielu szlachciców za obietnice złota i srebra posłusznie wykonywało wolę wrogich Rzeczpospolitej sąsiednich władców.

Ostatecznie osłabienie państwa polskiego wykorzystały państwa sąsiadujące: Rosja, Austria i Prusy, które w 1772 roku dokonały pierwszego rozbioru Polski, czyli zabrały jej część ziem.

CZAS PRZEMIAN

Nadzieje na zmiany w kraju związane były z panowaniem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Objął on władzę w Polsce w 1764 roku. Podczas panowania dbał o rozwój nauki, szkolnictwa. W kraju zwiększyła się grupa ludzi wykształconych. Polska weszła w nowy okres zwany Oświeceniem. W 1788 roku rozpoczęły się obrady sejmu, który pracował do 1792 roku i przeszedł do historii pod nazwą Sejmu Wielkiego. Na sejmie tym podjęto próbę ratowania państwa polskiego poprzez reformy. Sejm Wielki przeprowadził reformę wojskową, powiększając liczbę wojsk i reformę skarbu. Nałożył nowe podatki na szlachtę i duchowieństwo, dotychczas w niewielkim stopniu wspierały one skarb państwa. Uchwalono również prawo o miastach, w którym mieszczanie uzyskali prawo nabywania majątków ziemskich i dostępu do urzędów. Mogli też wysyłać swoich przedstawicieli na sejm.

UCHWALENIE KONSTYTUCJI I WPROWADZONE ZMIANY

Co najważniejsze sejm uchwalił także Konstytucję 3 maja, wprowadzając nowe i lepsze prawa. Konstytucja 3 maja wprowadzała podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Od tego momentu władzę ustawodawczą sprawował sejm. Wprowadzono w nim zasadę głosowania większością głosów. Władzę wykonawczą sprawował rząd zwany Strażą Praw. Na jego czele stał król. Za swoją działalność rząd ponosił odpowiedzialność przed sejmem. Władzę sądowniczą sprawowały profesjonalne i nowoczesne sądy. Wprowadzono zasadę dziedziczenia tronu, a król pełnił władzę zgodnie z konstytucją. Chłopów wzięto pod opiekę prawa i rządu królewskiego. Mieszczanie także uzyskali liczne prawa. Wszystkie te założenia konstytucji osłabiały zgubny wpływ szlachty na los Rzeczypospolitej.

ZAKOŃCZENIE

Sejmowy manifest stwierdzał: „Ojczyzna nasza jest już ocalona. Swobody nasze zabezpieczone. Jesteśmy odtąd narodem wolnym i niepodległym. Opadły pęta niewoli i nierządu”. Konstytucja 3 maja była dowodem, że Polska weszła na drogę postępu i reform, że Polacy sami znaleźli siły do wydobycia kraju z upadku. Stanowiła wyraz gorącego patriotyzmu i umiłowania wolności.

Działania społeczności szkolnej w związku obchodami majowych świąt narodowych

Dla upamiętnienia Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej (2 maja), a zwłaszcza Święta Narodowego Trzeciego Maja uczniowie naszej szkoły pod kierownictwem nauczycieli podjęli się realizacji szeregu działań.

Uczniowie w tygodniu poprzedzającym wspomniane święta majowe brali udział w tematycznych zajęciach edukacyjnych. Podczas nich zdobywali lub utrwalali wiedzę dotyczącą historii tych doniosłych wydarzeń – szczególnie w kontekście wartości patriotycznych i obywatelskich jakie przyświecały twórcom konstytucji majowej. 

Lekcje takie przeprowadzali zarówno wychowawcy klas, historycy jak i wielu spośród pozostałych nauczycieli przedmiotowych. 

Pani Ewa Wasilewska-David przy wsparciu pozostałych nauczycieli historii zorganizowała akcję fotograficzną dla uczniów. W ramach niej dzieci przesyłały zdjęcia, na których godnie pozowały dzierżąc polską flagę narodową. Był to symbol ich pamięci o tych ważnych dla dziejów naszego narodu dniach. Wiele osób zdecydowało się przedstawić szerszą charakteryzację - m. in. przebierając się dodatkowo w biało-czerwone barwy. 

Z wybranych przez organizatorkę fotografii utworzony zostanie kolaż, który uświetni szkolną stronę internetową. 

Sławomir Kłaczyński